Schoolvoorbeeld

Wil ik een levende casus zijn?
Van een bevriende docent die werkt bij de Hoge School Utrecht kreeg ik het verzoek om mee te werken aan het opleidingsprogramma “HU Gezond en Wel”. Zijn vraag was concreet  of ik als ‘levende casus’ wil fungeren voor studenten uit de domeinen Zorg en Welzijn (verpleegkundigen, ergotherapeuten etc.). De bedoeling van de les was dat twee studenten mij zouden interviewen, terwijl de overige studenten van de groep op afstand meekeken en in een later stadium feedback aan de interviewers zouden geven. Kern van het interview was ‘op een professionele manier kennismakingsgesprekken te voeren en interprofessionele ondersteuningsplannen te ontwerpen’. Mijn hulpvraag zou daarin centraal staan.

Interprofessioneel samenwerken
Dat sprak me erg aan. Studenten (en dus de latere professionals) leren samenwerken over de grenzen van hun vakgebied heen. Dus niet bij elke hulpverlener opnieuw je anamnese moeten vertellen. Niet steeds doorverwezen worden en opnieuw je verhaal moeten doen, maar een multidisciplinair team waar iedereen met haar/zijn deskundigheid naar jouw casus kijkt en tot een gezamenlijke aanpak komt.
Gezamenlijk de zorgvrager in beeld krijgen: wat heeft hij of zij nodig op fysiek, psychisch en op maatschappelijk gebied om zo zelfstandig mogelijk te blijven functioneren? Hoe kunnen betrokken hulpverleners gezamenlijk jou bijstaan en stutten en steunen in jouw specifieke behoefte aan kwaliteit van leven? In jouw herstel of in het leren omgaan met je aandoening om thuis zolang mogelijk en zo zelfstandig mogelijk te blijven functioneren?

“Wat kan ik voor je doen?”

Een schoolvoorbeeld is voor mij het revalidatieteam in het UMCU dat mij helpt zo zelfstandig mogelijk te blijven met mijn chronisch progressieve spierziekte; FSHD. Met hun hulp ben ik sinds 2008 mezelf opnieuw aan het uitvinden in het leren leven met de achteruitgang die hoort de progressie. Leren om afhankelijk te zijn en zelfstandig met de zichtbaarheid van het gebruik van de hulpmiddelen die ik gebruik als ik me verplaats. Weten dat zij er als team voor mij zijn geeft duidelijkheid en houvast. Een mailtje of een belletje stelt al gerust. Met m’n vragen of problemen zoals plotselinge uitval of behoefte aan aanpassing van b.v. mijn douche kom snel ik bij de juiste hulpverlener terecht die mij kent en me een luisterend oor en praktische hulp biedt. ‘Mijn’ UMCU team bestaat uit de revalidatie arts, de psycholoog, de fysiotherapeute en ergotherapeute; mijn huisarts is prima aangehaakt.

Het interview
Het werd voor iedereen een leuke ochtend. Twee studenten (Caesartherapeut en mondhygiëniste in opleiding) hadden zich voorbereid om met mij het gesprek aan te gaan. [Wat deden ze dat goed]
Zij kwamen ons (ik was er met een goede vriendin voor de morele steun) ophalen en we liepen naar een kamer waar een camera stond. Nog een keer kregen we uitleg hoe de ochtend was opgebouwd. Wij namen plaats met de camera op ons gericht, zodat de andere leerlingen en de twee docenten ons konden observeren in een andere ruimte.

We maakten kennis met elkaar en vriendelijk werden de vragen gesteld en ik kon in mijn antwoorden ook mijn tips kwijt. Ik vond het wel bijzonder dat ik daar niet zat als patiënt maar wel zo moest antwoorden. Deze rol – een levende casus- had ik nooit eerder meegemaakt. De meeste dialogen over mijn welzijn vinden bijna allemaal in mijn eigen hoofd plaats.

Het werd een heel persoonlijk gesprek, waarin ik mijn diagnose en prognose heb uitgelegd en wat dat betekende in mijn dagelijks leven. Afhankelijk zijn is niet fijn! De interviewers stelden me duidelijke vragen en hielden me mooi op mijn pad, ondanks de nogal lange ziektegeschiedenis die ik heb. De vragen waren kort en mijn antwoorden soms lang, te lang.
Mijn positieve en negatieve ervaringen met hulpverleners, zoals het oordelen en aannames, me niet gezien en gehoord voelen bij mijn complexe zorgvraag, heb ik ook gedeeld. Zorgvuldig m’n woorden kiezend.

Er is geen eenduidig antwoord op een hulpvraag te geven!
Vandaar dat het goed is dat er een interprofessionele aanpak nodig is. Stel jezelf en de patiënt/hulpvrager op haar gemak en vraag door en maak een samenvatting van je vragen en antwoorden. De terugkom afspraak is zo makkelijker in te steken. Soms is het wel heel handig om iemand bij het gesprek te hebben. Een partner, vriendin zoals in mijn geval. Maak het voor jezelf zo aangenaam mogelijk.
Goeie samenwerking is ook hier vereist en niet alleen met je collega’s in het team.
Zonder patiënt geen werk: ‘stel je voor dat je moeder daar zit of je oma, je zus, broer tegenover je zit?’ Stel dat jezelf ooit hulp nodig hebt, wat gun jij jezelf en degene die voor jou belangrijk is in je leven?

Als hulpvrager ben je kwetsbaar afhankelijk van de hulpverlener die voor je zit. En het alleen doen lukt meestal wel, maar samen gaat het meeste soms net wat makkelijker, daarvoor zit je daar als zorgverlener, om het samen doen.

Mijn TIP; Zeg wat je doet, doe wat je zegt!
Zeg geen dingen toe die je niet kan waarmaken: “Zeg wat je doet en doe wat je zegt”. Daar win je de wereld mee. Kom je afspraken na en lukt dat niet, meldt dat dan en ook waarom niet. Help de ander herinneren als diegene haar afspraak is vergeten. Daar is iedereen bij gebaat. In je vriendschappen en sociale relaties wil je dat toch ook?! en stel altijd de vraag “Wat kan ik voor je doen?”

Terugkijkend..
We zaten aan het eind van de ochtend allen met rode wangen van de inspanning, de mooie vragen en antwoorden. Er is hard gewerkt, geleerd en gelukkig hebben we ook nog gelachen. Wat een fijne groep jonge mensen op weg naar een werkzaam leven in zorgland..  

Het gebouw met allemaal jonge mensen lachend door de gangen lopend en bij de koffiecorner maakte me blij. Zij die aan het begin staan van hun zorgzame bewuste leven, You Go. Zij die zich willen bekwamen om anderen te helpen.

Fijn dat ik mee kon helpen, om de jonge zorgprofessionals onderweg naar hun zelfstandige leven en het vakbekwaam worden. Ik deelde mijn ervaringen en kon mijn zorg wijsheden ook doorgeven, niet als patiënt, niet als vriendin of moeder. Bijzonder!

“Houd vol!” Ik wenste ze ook een mooie carrière met fijne collega’s, doorzettingsvermogen en een goede gezondheid, en indien nodig goede hulpverleners!